Tác
giả Kẩm Nhung, một cái tên khá ấn tượng, hiện cô đang sống cùng chồng và con
gái nhỏ tên Xoài ở Chicago, Mỹ. Sau khi tốt nghiệp Thạc sĩ Quản trị kinh doanh
ở Đại học Minnesota, cô làm việc tại một công ty tư vấn thương hiệu cho các
trường đại học và tổ chức giáo dục.
Mang
thai và sinh con trong thời gian ở Mỹ, Kẩm Nhung đã quan sát tỉ mỉ những nét ưu
việt trong cách người Mỹ nuôi dạy con nhỏ.
Các
bài viết về cách người Mỹ cho con ăn, dạy con ngủ của cô được bạn đọc rất
quan tâm và bàn tán sôi nổi. Nhận thấy tầm hữu ích lớn của đề tài này với độc
giả, cô đã quyết định viết Con là khách quý, tổng hợp lại các quan sát và suy
nghĩ của mình về cách người Mỹ chăm con
“Con là khách quý ”là một cuốn sách hấp dẫn và
bổ ích, nhất là những thông tin về chăm sóc sức khỏe hay ăn uống cho bé. Tôi
nghĩ đây sẽ là một cuốn sách dạy con có ích cho các bậc phụ huynh, và nhất là
cho các ông bà nội ngoại của các em bé. Trên hết, cuốn sách sẽ rất cần cho các
bác sỹ nhi khoa (và cả sản khoa) ở Việt Nam đọc để thay đổi cách suy nghĩ và tư
vấn cho các ông bố bà mẹ ở Việt Nam”.
Bác
sỹ Nguyễn Trí Đoàn, Trưởng khoa Nhi Bệnh viện quốc tế Victoria T.P. Hồ Chí
Minh, một vị bác sĩ uy tín được vô số ông bố bà mẹ hâm mộ đã nhận xét như vậy
về cuốn sách của Kẩm Nhung. Giữa vô vàn những sách dịch về cách nuôi dạy con
tại một số nước tiên tiến, Con là khách quý thuộc hàng hiếm hoi những cuốn sách
được viết dưới góc nhìn của bà mẹ Việt, bởi vậy tính gần gũi và ứng dụng rất
cao là ưu điểm nổi trội không thể bác bỏ của cuốn sách này.
Bìa cuốn sách Con là khách
quý.
Mở
đầu sách, Kẩm Nhung kể với độc giả một câu chuyện giản dị về một người đàn ông
đang thổi quả bóng thật to cho bé gái váy hồng và một cậu bé bên cạnh loi choi
nhảy lên tranh. Từ tốn, nhẫn nại nhưng không thỏa hiệp, người đàn ông ấy đã dạy
cậu bé biết chờ đợi đến lượt mình, biết rằng con đường tắt dùng tranh cướp để
đoạt thứ mình muốn, dù chỉ là một quả bóng nhỏ bé, không phải con đường ta nên
theo đuổi.
Bình
luận về câu chuyện này, Kẩm Nhung viết: “Tôi ngồi lặng im quan sát mà như thấy
thời gian thong dong trôi trước mắt. Vì người đàn ông này đã không tìm đường
tắt: Ông không quay sang ‘ra lệnh’ cho cậu bé ‘Đợi đến lượt đã!’ Không giận dữ
vì cậu bé không nghe lời. Không thổi đại một quả bóng cho Felix trước cho xong
chuyện. Ông cứ đi theo một con đường đã định, nhắc nhở cậu bé, thông cảm với
mong muốn của cậu bé, nhưng vẫn kiên định nhắc cậu bé đợi, rồi khen ngợi khi
cậu bé ngoan. Tôi không biết người đàn ông này là ai.
Đây
chỉ một người đàn ông hết sức bình thường, đang chơi với mấy đứa nhỏ trong công
viên, một người đàn ông tôi không biết tên, không biết nghề nghiệp, không biết
là bố của Carrie hay của Felix. Nhưng cách ông ta xử lý tình huống với hai đứa
trẻ diễn ra trước mắt tôi, đẹp như một đoạn phim tài liệu về cách nuôi dạy trẻ .” Đầy ắp cuốn sách là những câu chuyện như thế, những
câu chuyện mà Kẩm Nhung đã quan sát, đã tỉ mẩn ghi chép lại trên đất Mỹ.
Nhưng
Kẩm Nhung không đơn thuần chỉ là một người kể chuyện, và dù những câu chuyện
trong sách rất thú vị, hàm chứa những bài học sâu sắc, chúng vẫn chỉ là một
phần điểm tô thêm cho cuốn sách. Để hoàn thành cuốn sách hơn ba trăm trang này,
Kẩm Nhung đã thực hiện một công trình kéo dài suốt mấy năm của riêng mình. Cô
đã tìm tòi, nghiên cứu và lao động cật lực.
Với mười chương: Mang bầu, Chăm sóc trẻ, Cho
con ăn, Dạy con ngủ, Dạy con tự nhiên, Dạy con tự lập, Dạy con kỷ luật, Đứa trẻ
hoàn hảo không tồn tại hay đứa trẻ hoàn hảo chính là con bạn, Người mẹ hoàn hảo
không tồn tại hay người mẹ hoàn hảo chính là bạn, Học từ các bà mẹ khắp nơi
trên thế giới, Kẩm Nhung đã xử lý gần như bao quát toàn bộ hành trình làm mẹ
của người phụ nữ từ khi mang bầu cho tới sinh nở, chăm sóc con và dạy dỗ con
nên người.
Cuốn
sách rất Tây ở cách tư duy lôgic, xử lý toàn diện các khía cạnh của vấn đề,
không thiên kiến, không áp đặt chủ quan, không vội vã kết luận dựa trên quan
sát bề ngoài. Những kiến thức cô nêu ra trong sách đều được tham khảo kỹ lưỡng
các nguồn tài liệu uy tín cũng như ý kiến của các chuyên gia, chẳng hạn như
kiến thức về chăm sóc sức khỏe cho trẻ đã được bác sĩ Nguyễn Trí Đoàn thẩm
định.
Ngoài
những vấn đề quen thuộc như việc rèn con tự ăn, tự ngủ và tự lập, Kẩm Nhung còn
giới thiệu những kiến thức mới mẻ và khá “lạ tai” với các ông bố bà mẹ Việt
Nam. Trong khi chúng ta luôn cố gắng giáo dục nên những đứa trẻ ngoan, biết
nghe lời, không đòi hỏi thì Kẩm Nhung lại nghĩ ngược lại. Cô lập luận rằng:
“Nhưng trước hết, hãy nhìn lại chính người lớn chúng ta. Một trong những kĩ
năng khó nhất trong cuộc sống là kĩ năng thương lượng, hay nói cách khác là
‘đạt được cái ta muốn thông qua trao đổi, thương lượng’.
Với
tư cách một cá nhân, từ việc đi mua nhà, mua ô tô, đến đàm phán lương, đều cần
kĩ năng sống còn này. Với tư cách doanh nghiệp, việc đàm phán mua hàng, bán
hàng... đều cần khả năng thương lượng để đạt được lợi ích mong muốn. Nhưng
người lớn chúng ta được bao nhiêu người có thể tự tin nói rằng mình giỏi kĩ
năng này? Người lớn thường đấu tranh rất nhiều trước khi mở miệng ra ‘đàm
phán’, và nếu có bị từ chối thì chúng ta nhanh chóng chấp nhận lời từ chối đó.
Đặc biệt, phụ nữ được coi là những người dễ hài lòng với những gì mình có và
hiếm khi dám đòi hỏi thêm, mặc dù người phụ nữ đó biết cái đó xứng đáng thuộc
về mình. Phụ nữ thường chỉ cố gắng ‘cho đi’, và ngồi đợi người khác ‘tặng lại
cho mình.
Chính
vì vậy, thay vì dạy con biết ngoan, không đòi hỏi khi con còn nhỏ, chúng ta nên
tạo môi trường để trẻ trau dồi kĩ năng sống còn này ngay từ nhỏ, đặc biệt các
bé gái càng cần được tạo điều kiện hơn nữa.” Tất nhiên mọi việc đều có giới hạn
rất mong manh của nó. Tác giả cuốn sách không quên giới thiệu với chúng ta sự khác
biệt lớn giữa “một đứa trẻ mè nheo đòi hỏi” và “một đứa trẻ có khả năng thương
lượng tuyệt vời” cũng như cách thức để giáo dục nên đứa trẻ thứ hai.
Chia
sẻ nhưng không áp đặt, Kẩm Nhung đã kết cuốn sách của mình bằng những lời rất
chân thành: “Nếu bạn thấy một số điều trong cuốn sách này phù hợp với suy nghĩ
của bạn về cách nuôi con, hãy áp dụng nó. Không phải vì nó là cách Mỹ, cách
Tây... mà đơn giản vì nó là câu trả lời mà bạn vẫn tự tìm trong trái tim
mình".
Với
lối viết giản dị, tự nhiên, không màu mè hoa mỹ nhưng đầy ắp thông tin và ứng
dụng thực tế, cuốn sách chắc chắn sẽ là một cẩm nang rất hữu ích cho những ông
bố, bà mẹ và cả những người sắp trở thành bố mẹ.
Những
nhận định về cuốn sách con là khách quý
Th.S Tâm lý học Đinh Đoàn, Hiệu trưởng trường
PTCS Xã Đàn, Hà Nội
“Được
viết bằng sự quan sát, suy nghĩ và cả trái tim của một bà mẹ trẻ Việt Nam đang
sống, sinh con và nuôi con trên nước Mỹ, Con là khách quý đem đến nhiều cái
nhìn mới mẻ với những vấn đề không mới, vốn rất đơn giản hằng ngày đối với một
gia đình - từ việc cho con ăn, cho con ngủ, đến việc thể hiện yêu thương,
dạy con cách tự lập và cả những vấn đề tâm lý mà có lẽ hầu hết các bà mẹ
đọc đều gặp thấy mình phần nào trong đó.”
Chị Gấm Hương, mẹ bé Dứa, Hà Nội
“Là
một cuốn sách rất đáng tham khảo dành cho các ông bố bà mẹ Việt của thời hiện
đại. Cuốn sách đã tóm tắt ngắn gọn tinh thần nuôi dạy thế hệ tương lai
không chỉ của người Mỹ mà là của người phương Tây nói chung, một cách trung
thực và rất tinh tuý. Sách được viết dưới góc nhìn của một người mẹ Việt sống,
gặp gỡ, quan sát, học tập và trải nghiệm với các gia đình phương Tây nên cách
viết rất gần gũi; thông tin rất thực tế và chi tiết. Mình rất thích.”
Bác sỹ Nguyễn Trí Đoàn, Trưởng khoa Nhi Bệnh
viện quốc tế Victoria, TP Hồ Chí Minh
“Nhưng
dần dần tôi nhận ra rằng, cách người Mỹ dạy con không chỉ nằm ở chuyện luyện
con ngủ ngoan hay dạy con biết yêu thích việc ăn uống. Mà như một thứ
hương hoa phảng phất trong không khí, nó tạo nên một bầu không khí, một môi
trường nuôi trẻ mà trong đó, dường như mỗi ông bố bà mẹ tôi gặp lại là một pháp
sư, đang đối đãi với đứa trẻ theo một cách “tu luyện” đứa trẻ thành một
cá thể lớn lên tự tin, tự lập, đầy cảm thông, có đủ công cụ để hòa nhập với
cuộc sống. Và không chỉ đứa trẻ, mà cả những ông bố bà mẹ đó cũng có thời gian
để tận hưởng cuộc sống của chính mình.”
Cuốn sách được viết bằng sự quan
sát, trải nghiệm, suy nghĩ và cả trái tim của một bà mẹ Việt sinh con và đang
nuôi dạy con trên đất Mỹ nhưng những vấn đề mà tác giả đề cập đến trong cuốn
sách này lại gần gũi với bất cứ bà mẹ nào ở bất cứ quốc gia nào. Không sa
vào những kiến thức hàn lâm khó hiểu, Kẩm Nhung chọn cách viết giản dị, dễ hiểu
nhưng đầy tính thuyết phục. Đọc sách của chị có cảm giác như đang nghe một lời
tâm sự chân thành từ một người mẹ may mắn được sống và trải nghiệm những nét ưu
việt trong cách nuôi dạy con của người Mỹ và giờ đây đang muốn chia sẻ lại
những bí quyết đó với các bà mẹ khác.
Gấp lại trang sách tác giả như muốn gửi gắm thông điệp
đến bạn đọc “Yêu con chỉ là bản năng mà muôn loài đều có, nhưng giáo dục con
cái thành ‘con người đúng nghĩa’ vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật, cần phải
học tập, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm mới có được. Tình yêu thương không đúng
cách, sự hy sinh không đúng nơi, đúng chỗ, nhất là trong giáo dục con cái có
khi lại là sự hại con!